Trần Quang Khải

Thượng Tướng Thái sư Chiêu Minh Đại vương Trần Quang Khải (1241-1294) là con trai vua Trần Thái Tông (Trần Cảnh).

Dưới triều vua Trần Thánh Tông (Anh ruột Quang Khải), Trần Quang Khải được phong chức tước Chiêu Minh đại vương. Năm Giáp Tuất (1274), ông được giao chức Tướng quốc thái úy. Năm Nhâm Ngọ (1282), dưới triều vua Nhân Tông, Trần Quang Khải được cử làm Thượng tướng thái sư, nắm toàn quyền nội chính. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai và thứ ba, Trần Quang Khải là vị tướng chủ chốt thứ 2, sau Trần Quốc Tuấn và có nhiều công lớn. Chính Trần Quang Khải đã chỉ huy quân Trần đánh tan quân Nguyên ở Chương Dương và Thăng Long, những trận then chốt nhằm khôi phục kinh thành vào cuối tháng 5 năm ất Dậu (1285).

Thượng Tướng Thái sư Chiêu Minh Đại vương Trần Quang Khải (1241-1294) là con trai vua Trần Thái Tông (Trần Cảnh).Dưới triều vua Trần Thánh Tông (Anh ruột Quang Khải), Trần Quang Khải được phong chức tước Chiêu Minh đại vương. Năm Giáp Tuất (1274), ông được giao chức Tướng quốc thái úy. Năm Nhâm Ngọ (1282), dưới triều vua Nhân Tông, Trần Quang Khải được cử làm Thượng tướng thái sư, nắm toàn quyền nội chính. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai và thứ ba, Trần Quang Khải là vị tướng chủ chốt thứ 2, sau Trần Quốc Tuấn và có nhiều công lớn. Chính Trần Quang Khải đã chỉ huy quân Trần đánh tan quân Nguyên ở Chương Dương và Thăng Long, những trận then chốt nhằm khôi phục kinh thành vào cuối tháng 5 năm ất Dậu (1285).

Trần Quang Khải còn là 1 nhà ngoại giao giỏi.năm 1281,khi nhà Nguyên chuẩn bị xâm luợc Việt nam lần thứ 2,chúng cho Sài Thung đem 1000 quân đưa bọn Trần Dĩ Ái về nuớc.Khi tới biên giới,quân Nguyên bị nhà TRần phục đánh.TRần Dĩ Ái bỏ chạy.Sài Thung đuợc "ruớc" về Thăng Long để dùng kế hoãn binh để có thêm thời gian chuẩn bị đối phó với giặc.Lúc Sài Thung về Trung Quốc,Trần Quang Khải làm bài thơ tiễn tặng rất thân,nhã,đoạn kết có câu viết:Vị thẩm hà thời trùng đỗ diệnÂn cần ác thủ tự huyên luơngĐối với viên sứ giả hống hách của 1 nuớc sắp tràn quân sang xâm lựoc,thái đọ của Trần Quang Khải vẫn ung dung niềm nở như vậy,đó cũng thể hiện 1 nghệ thuật ngoại giao khôn khéo của ông và con nguời việt Nam thời bấy giờ.

Trong văn học sử Việt Nam,Trần Quang Khải còn là 1 nhà thơ có vị trí không nhỏ.thơ ống áng tác có tập Lạc đạo,nay đã thất truyền,chỉ còn lưu lại 1 số bài.Là 1 vị tuớng cầm quân xông pha khắp trận mạc đánh giặc,sông thơ ông lại "thanh thoát,nhàn nhã","sâu xa,lý thú" (Phan Huy Chú).ấy cũng là cốt cách phong thái của các vua Trần,của nguời Việt Nam ngàn đời nay.

Đọc bản dịch bài thơ "Vườn Phúc Hưng" của Quang Khải, thấy rõ hơn tâm hồn ông:Phúc Hưng một khoảnh nước bao quanhVài mẫu vườn quê đất rộng thênhHết tuyết chòm mai hoa trắng xóaQuang mây đỉnh trúc sắc tươi xanhNắng lên mời khách pha trà nhấpMưa tạnh sai đồng giở thuốc nhanhBáo giặc ải Nam không khói lửaBên giường một giấc ngủ ngon lành

Những vần thơ của Trần Quang Khải để lại là những ánh hào quang,ghi dấu ấn của 1 sự nghiệp lwosn trong cuộc đời vị thuợng tuớng nhà Trần-vừa làm thơ,vừa đánh giặc