Giản Định Đế (1407-1409)

Niên hiệu: Hưng Khánh. Trương Phụ bắt được cha con Hồ Quý Ly đem về Kinh Lăng. Quý Ly bị giam cầm một thời gian rồi đầy đi làm lính ở Quảng Tây, còn con cháu và tướng sĩ thì được tha, nhưng phải ở lại đất Trung Quốc.

Vua Minh còn truyền lệnh cho Trương Phụ bắt thêm những người có tài văn võ, giỏi toán pháp, thầy đồ, thầy bói, thầy thuốc, kể cả những lực điền mặt mũi khôi ngô, gân guốc khoẻ mạnh của Ðại Việt đưa sang Kim Lăng ban thưởng phẩm hàm và sử dụng họ. Như vậy chân tướng xâm lược của vua quân nhà Minh đã được phơi bày. Chúng chương cờ “Phù Trần diệt Hồ” chỉ là một chiêu bài, một thủ đoạn xâm lược. Kết thúc màn kịch này, nhà Minh giả treo bảng gọi con cháu nhà Trần (nhằm bắt giết họ) .

Ngay khi ấy nhà Minh chia nước ta làm 17 phủ, 5 châu bổ nhiệm quan cai trị.

Thời gian này có Giản Ðịnh vương Trần Quỹ, con thứ vua Trần Nghệ Tông chạy giặc đến vùng Yên Mô (Ninh Bình) tập hợp bộ hạ xưng là Giản Ðịnh hoàng đế dấy binh chống lại nhà Minh, khôi phục triều Trần. Nhưng vì quân Trần mới tuyển mộ chưa kịp qua trận mạc nên bị quân Minh đánh thua, phải chạy vào Nghệ An. May nhờ có Ðặng Tất, quan nhà Trần cũ đã ra hàng Nhà Minh đang làm tri châu ở Hoá Châu đem quân ra Nghệ An giúp sức. Rồi Nguyễn Cảnh Chân, Trần Nguyệt Hồ, những tướng giỏi, cùng đem quân theo phò Giản Ðịnh Ðế. Ðịa bàn của vua Trần được mở rộng từ Nghệ An trở vào. Từ đây, tháng Chạp năm Mậu Tý (1408) Giản Ðịnh Ðế hội tất cả quân Thuận Hoá, Tân Bình, Nghệ An, Diễn Châu, Thanh Hoá tiến đánh Ðông Ðô. Ðến Ninh Bình, các quận thuộc và hào kiệt, các nơi theo về rất đông.

Hay tin ấy Mộc Thạnh đem 4 vạn quân từ Vân Nam sang phối hợp với quân Ðộ Trường là Lữ Nghị quyết một phen sống mái. Quân Minh đến bến Bô Cô thì gặp quân Trần. Một trận đánh ác liệt đã xảy ra. Vua Giản Ðịnh tự cầm trống thúc quân, tướng sĩ nhà Trần tả xung hữu đột, phá được quân Minh, chém được Lữ Nghi, đuổi Mộc Thạnh đến thành Cổ Lộng (Ý Yên, Nam Hà). Vua Giản Ðịnh muốn thừa thắng đánh tràn ra lấy Ðông Quan (Ðông Ðô), nhưng tướng Ðặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân ngăn lại, muốn quân các lộ về hội đủ mới có thể đè bẹp được giặc. Vua Giản Ðịnh không nghe là phải lại nghe lời gièm pha nên đem Ðặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân giết đi. Quân Trần thấy vua giết những người có công, chán nản, nhiều người bỏ trốn. Con Ðặng Tất là Ðặng Dung, con của Nguyễn Cảnh Chân là Nguyễn Cảnh Dị, thấy thân phụ bị giết đều bỏ vua Giản Ðịnh, đem quân về Thanh Hoá rước Trần Quý Khoáng vào La Sơn (Hà Tĩnh), tôn lên làm vua hiệu là Trùng Quang.
BTK-Theo Quê Hương